Onder het katholicisme wordt de grootste stroming in het christendom verstaan. Het is een afleiding van het woord katholiek komt uit het Grieks (καθολικός-ή-όν - katholikos), wat algemeen of universeel betekent.
Het katholicisme in strikte of eigenlijke zin oriënteert zich op de rooms-katholieke Kerk, die meestal kortweg met Katholieke Kerk wordt aangeduid . Tot de Katholieke Kerk behoren tevens de verschillende met de paus in gemeenschap staande oosters-katholieke Kerken, zoals de Koptisch-katholieke Kerk en de Maronitische Kerk. Al deze kerken aanvaarden de paus als plaatsbekleder van Jezus-Christus op aarde en één en dezelfde rooms-katholieke leer die in de loop der eeuwen in dogmaverklaringen en decreten van concilies is vastgelegd.
In het Westen[]
Tot het katholicisme in brede zin of oneigenlijke zin kan een veelheid van Rome onafhankelijke Kerken worden gerekend, rechtstreeks of onrechtstreeks ontstaan uit de Unie van Utrecht (1889). Deze Kerken verkeren niet in gemeenschap met de paus van Rome, en gelden dus als schismatisch. In de leer wijken zij wel sterk van de rooms-katholieke leer af en gelden dus als ketters. Deze kerken hanteren een liturgie die in oorsprong gebaseerd is op de Kerk van Rome, maar ondertussen een eigen evolutie heeft ondergaan. Dit zijn o.a.:
- Oudkatholieke Kerk (1723)
- Poolse Oud-katholieke Kerk
- Nationale Poolse katholieke Kerk der Verenigde Staten en Canada
- Nederlandse Oud-katholieke Kerk
- Onafhankelijke Oud-Rooms-katholieke Kerk
- Duitse Oud-katholieke Kerk
- Oostenrijkse Oud-katholieke Kerk
- Tsjechische Oud-katholieke Kerk
- Nationale Croatische Oud-katholieke Kerk
- Nationale Tsjechische Kerk
- Kerk der Mariavieten
- Onafhankelijke Kerk der Filipijnen
- Oud-katholieke Kerk van Amerika
- Mexicaans-katholieke Kerk
In het Oosten[]
De rooms-katholieke kerk en de verschillende oosters-orthodoxe Kerken gingen uit elkaar in 1054, nadat er een splitsing optrad tussen de paus van Rome en de patriarch van Constantinopel.
De Oosterse christenen die de posities van de patriarch van Constantinopel delen, noemt men tezamen de (oosterse) Orthodoxie. Zij noemen zichzelf de 'orthodoxen of de rechtzinnigen. Zij aanvaarden de aanspraken van de paus op het primaat van jurisdictie over de gehele wereldkerk niet. Bovendien zijn zij onderling sterk verdeeld. In bepaalde essentiële geloofspunten komen zij echter wel overeen met de rooms-katholieken, in liturgie komen zij overeen met de oosters-katholieke Kerken die wel in eenheid met de paus van Rome verkeren.
De meeste Oosterse christenen noemen zich naast orthodox ook katolikos of katholiek, om aan te geven, dat men volgens eigen opvatting staat in de traditie van de éne kerk van Christus, die katholiek, - dus algemeen of universeel geldig, is. Hiermee wordt echter niet direct de eenheid en verbondenheid met de Heilige Stoel van Petrus in Rome bedoeld, zoals de westelijke interpretatie van het woord katholiek doorgaans luidt.
Protestantse duiding[]
Protestantse kerken beschouwen zichzelf ook als deel van de katholieke, algemeen christelijke kerk, zoals ze belijden in de Apostolische Geloofsbelijdenis. Hiermee bedoelen ze alle christelijke kerken. De meeste protestantse Kerken begrijpen hieronder zowel henzelf als de kerken die hierboven katholiek of orthodox genoemd worden. Meestal wordt echter het woord katholiek hier niet voor gebruikt, maar gebruikt men om verwarring met bovenstaande betekenissen te voorkomen de gelijkwaardige term "algemeen christelijke kerk", of "de kerk van alle plaatsen en alle tijden". In het dagdagelijkse taalgebruik heeft het woord katholiek dan ook de gebruikelijke betekenis als hierboven.
Zie ook[]
Externe links[]
- Nederlandse bisschoppenconferentie: http://www.rkk.nl
- Nederlands zoekportaal: http://www.isidorusweb.nl
- Vlaamse bisschoppenconferentie: http://www.kerknet.be
- Vlaamse zoekportaal: http://users.telenet.be/parochiesbuizingenlot/katholieken.html
Algemeen: Bekering · Bijbel · Bisschop · Charisma · Dogma · Doop · Evangelie · Feestdagen · Kerk · Laatste Oordeel · Liturgie · Richtingen · Synode · Vergeving · Wederkomst · Zonde
Katholicisme: Biecht · Celibaat · Kapelaan · Kardinaal · Liturgisch vaatwerk · Maria · Mis · Pastoor · Paus · Priester
Orthodoxie: Icoon · Jezusgebed · Kruisverheffing · Patriarch · Pope
Protestantisme: Avondmaal · Belijdenis · Dominee · Kerkenraad · Reformatie
Geschiedenis van het christendom