Een indultmis was een katholieke Mis, opgedragen volgens de Tridentijnse ritus tijdens de periode dat het celebreren van die ritus niet algemeen werd toegestaan (1976-2007). Sinds de invoering van de Novus Ordo Missae (nieuwe ritus) in 1970 werd de oude Tridentijnse ritus systematisch vervangen door de nieuwe ritus en was het gebruik van de Tridentijnse ritus sterk verminderd, hoewel de oude Tridentijnse ritus nooit formeel juridisch werd verboden. De indultmis werd gevierd met toestemming van de lokale bisschop en het lokale bisdom. Dit in tegenstelling tot irreguliere traditionalisten, die de oude Latijnse ritus vieren zonder toestemming van de plaatselijke bisschop.
Sinds het in werking treden (op 14 september 2007) van het motu proprio Summorum Pontificum van paus Benedictus XVI wordt de Tridentijnse ritus beschouwd als de buitengewone vorm van de Latijnse ritus, waarvan de Novus Ordo Missae de gewone vorm is. Sindsdien staat het dan ook alle priesters van de Latijnse ritus weer vrij om deze vorm te kiezen, en kan er niet meer gesproken worden van een "indultmis."
Een grote impuls voor het ontstaan van de indultmissen werd gegeven door de pauselijke documenten Quattuor Abhinc Annos (1984) en Ecclesia Dei (1988) die onder Johannes-Paulus II tot stand kwamen als reactie op de ongeoorloofde wijding van bisschoppen in de Priesterbroederschap Sint Pius X.
De indultmissen werden gevierd door ofwel priesters van de betreffende bisdommen zelf, ofwel - meest oudere - priesters van buiten het bisdom, ofwel - en dat was het meest het geval - door priesters uit een van de vele indult-congregaties zoals de Petrusbroederschap en het Instituut Christus Koning en Soeverein Hogepriester. Deze congregaties zijn pauselijk goedgekeurd en gebruiken met verlof van de H. Stoel de traditionele Latijnse liturgie zoals gecodificeerd door Paus Pius V na het Concilie van Trente (Tridentijnse liturgie).
De toestemming voor een indultmis werd normaliter niet gemakkelijk gegeven door de lokale bisschoppen: er moest een aanzienlijke groep katholieke gelovigen bestaan die om de Tridentijnse liturgie vroegen en tevens moest deze groep vaak zelf kunnen voorzien in financiële benodigdheden. Met het motu proprio van 2007 is de toestemming van de bisschop niet meer vereist.
In Nederland waren er relatief weinig indultmissen. In overige Europese landen en de Verenigde Staten groeide het aantal indult-centra echter wel snel door een groeiende groep katholieke lekengelovigen die zich afzetten tegen wat ze als liturgische misbruiken beschouwden en zelfs tegen de officiële boeken van de Novus Ordo Missae (Nieuwe Liturgie van Paulus VI, 1969).
Plaatsen waar de Mis gevierd wordt volgens de Tridentijnse ritus[]
België[]
Bisdom Antwerpen[]
- Brasschaat (Antwerpen), elke weekdag en zaterdag om 8:30 uur. Hoogmis op zondag om 10:00 uur in de kapel van Foyer Marthe Robin
- Antwerpen, 1e zondag van de maand om 11:30 uur in de Sint-Jacobskerk (E.H. P. Van de Kerckhove) (vanaf 6 juli 2008)
Bisdom Doornik[]
- Brasmenil (Chapelle Notre Dame de l'Espérance, 10 rue de la Savatte, elke zondag om 8:00 uur) - verzorgd door het ICRSP
- Havré (Chapelle Notre Dame de Bon Vouloir, 99 Rue Dewèze, elke zondag om 11:15 uur) - verzorgd door het ICRSP
Bisdom Gent[]
- Oostakker-Lourdes (Gent), elke 1e zondag van de maand om 9:00 uur in een zijkapel van de basiliek van Oostakker
Bisdom Hasselt[]
- Niel-bij-As (Sint-Michaelskapel, Caelenbergstraat 40, elke zondag om 9:55 uur, 1e vrijdag en 1e zaterdag om 18:30 uur) - E.P. Karel Van Isacker SJ
Bisdom Luik[]
- Luik (Chapelle de Bavière, Rue de Bonnes Villes, elke zondag om 11:00 uur)
- Verviers (Chapelle Saint Lambert, Rue du Collège, elke zondag om 11:00 uur)
Bisdom Mechelen-Brussel[]
- Bierbeek (Maranatha Kapel, Oude Geldenaaksebaan 2, elke zondag om 10:00 uur) - verzorgd door de FSSP
- Brussel (Kapel van H. Hart, Hoogstraat, elke zondag om 9:30 uur)
- Rixensart (Eglise La Ste. Croix, elke zondag om 17:00 uur) - E.H. P. Van De Kerckhove
Bisdom Namen[]
- Cortil-Noirmont (Nôtre-Dame-de-la-Nativité, elke zondag om 8:45 uur)
- Namen (Chapelle sainte Thérèse de l'Enfant-Jésus, Rue Jean Ier 5b, elke zondag om 10:00 uur)
Nederland[]
Bisdom Breda[]
- Breda (Heilig Hartkerk, Baronielaan, elke 3e zondag van de maand om 9:30 uur)
- Vlissingen (O.L. Vrouwekerk, achter stadhuis, elke 2e en 4e zondag van de maand om 17:00 uur) - verzorgd door de FSSP
Bisdom Haarlem[]
- Amsterdam (Sint-Agneskerk, Amstelveenseweg 163, elke vrijdag, zaterdag en zondag om 12:00 uur) - verzorgd door de FSSP
Bisdom Rotterdam[]
- Delft (Kapel van Huize St Monica, Arubastraat 2, elke zondag om 10:30 uur) - verzorgd door de FSSP
Aartsbisdom Utrecht[]
- Wijhe (R.K. Parochiekerk, O.L.Vrouw Onbevlekt Ontvangen, iedere 1ste zaterdag van de maand om 13:00 uur) - verzorgd door de parochiepriester
Bisdom Groningen-Leeuwarden[]
- Zwartemeer (St-Antoniuskerk aan de Hoogeweg 50, iedere 1e zaterdag van de maand om 18:00 uur)
Zie ook[]
Externe links[]
- www.ecclesiadei.nl - website met tijden en plaatsen waar de Tridentijnse liturgie gevierd wordt in Nederland en België
- www.Latijnseliturgie.nl
- Oude St. Antoniuskerk in Zwartemeer, Drenthe, waar de Tridentijnse Indultmis opgedragen wordt