Het woord diaspora, in het Oud-Grieks (διασπορά; verstrooiing, uitzaaiing), geeft de grootschalige verstrooiing of verspreiding van een volk over verschillende delen van de wereld aan. Vaak wordt hierbij specifiek aan die van de joden gedacht, en aanvankelijk, en lange tijd daarna, is dit ook de enige betekenis van het woord geweest.
Bij vele volken kan men spreken van een diaspora, hieronder worden er slechts enkele genoemd die relatief vaak in de literatuur genoemd worden.
Joodse diaspora[]
In veel contexten betekent het woord diaspora de eerste verstrooiing van het joodse volk over de antieke wereld van het Midden-Oosten als gevolg van de vernietiging van de eerste Tempel van Jeruzalem rond 587 v.Chr. door de Babyloniërs. De grootste verspreiding, en nu over bijna de gehele wereld, namelijk Noord-Afrika, Europa, Azië en, na de middeleeuwen, Amerika begon echter na de mislukte Joodse opstand in 135 na Chr., die door Julius Severus werd neergeslagen. Kenmerkend was bij deze verspreiding dat men vrijwillig vertrok om elders een nieuw bestaan op te bouwen. De moderne beweging die de Joodse Diaspora wil beëindigen is het zionisme dat ontstond in de 19e eeuw en met als belangrijkste woordvoerder Theodor Herzl.
Albanese diaspora[]
Migratie van de Albanese Kosovaren naar West-Europa en de V.S. eind jaren '80. De Albanese Kosovaren die in het buitenland werkten, moesten 3% van hun loon afstaan om de sociale zorg van Kosovo te ondersteunen. Deze sociale zorg was volledig onafhankelijk van het Servische bestuur.
Afrikaanse diaspora[]
Onder de Afrikaanse diaspora verstaat men de verspreiding van mensen uit Afrika over de hele wereld, die het gevolg was van de slavenhandel en, in post-koloniale tijden, door emigratie om economische en/of politieke redenen.
Armeense diaspora[]
De Armeense diaspora is al sinds de oudheid aan de gang. Toen er grote aantallen Armenen samen met de Russen tegen het Ottomaanse Rijk tussen 1880 en 1915 vochten, vluchtten velen van hen naar andere landen, wat de Armeense diaspora wordt genoemd. Zie Armeense diaspora.
Chinese diaspora[]
Ten tijde van Qin Shihuang leefden de meeste Han-Chinezen in het centraal-Chinese gebied Zhongyuan. Na zijn veroveringen in het zuiden begon de Chinese diaspora. Deze diaspora is nu nog steeds aan de gang. Sinds de laatste honderd jaar zijn de Chinezen in bijna elke uithoek van de wereld te vinden. In de Chinese cultuur heeft men het wel eens over "waar mensen wonen, wonen ook Chinezen".
Griekse diaspora[]
Grieken verstaan onder de Griekse diaspora de verspreiding door migratie van Grieken over diverse delen van de wereld, zoals de Verenigde Staten, West-Europa en Australië.
Orthodoxe diaspora[]
Onder de orthodoxe diaspora wordt verstaan de verspreiding van oosters orthodoxe gelovigen vanaf de 20e eeuw. Buiten de van oorsprong oosterse patriarchaten zijn er nu overal ter wereld orthodoxen. Orthodoxen verlieten van oorsprong orthodoxe landen, dit noemt men de orthodoxe diaspora en trokken naar niet orthodoxe landen in West-Europa, Amerika en Australië. Als gevolg hiervan verspreide de orthodoxie zich over de gehele wereld. De orthodoxe diaspora is nu eigenlijk een foute term. Orthodoxen in West-Europa, Amerika en Australië waren van oorsprong afkomstig uit Oost-Europa, toen was de term juist. Maar toen de 2e generatie opgroeide, merkten zij dat ze deel uitmaakten van het land waar ze woonden en dat ze geen immigranten meer waren. De orthodoxe kerken zijn in deze landen, waaronder in Nederland, nog steeds georganiseerd als kerken in de diaspora.
Javaanse diaspora[]
Met Javaanse diaspora wordt geduid op het ronselen en verschepen van bijna veertigduizend Javanen naar Suriname in de periode 1890-1939, zowel als het gebruik van Javanen bij de aanleg van het Noordzeekanaal en de eerste spoorwegen in Nederland, met name het traject tussen Haarlem en Amsterdam. Van de Javanen uit Suriname en de Javanen uit voormalig Nederlands Indië, vertrokken 90 à 120.000 personen in de jaren vijftig van de vorige eeuw naar Nederland.
Katholieke diaspora[]
De situatie van de Rooms-katholieken in het noorden van Nederland noemt men wel eens de katholieke diaspora. Dit geldt in het bijzonder voor het huidige bisdom Groningen, omdat de katholieken in Noord-Nederland een kleine minderheid vormen. Men kan echter niet zeggen dat ze uit hun oorspronkelijk woongebied verdreven of vertrokken zijn, zodat de term 'diaspora' onterecht is.
Sloveense diaspora[]
Term die in de Sloveense literatuur gebruikt wordt voor verschillende emigratiegolven, zie Sloveense diaspora.
Hindoestaanse diaspora[]
De Hindoestaanse diaspora begon in de 19e eeuw, toen vanuit Brits-Indië contractarbeiders naar veel plaatsen binnen en buiten het Britse Rijk trokken; daardoor zitten er nu nog steeds mensen van Zuid-Aziatische afkomst o.a. in Oost-Afrika, Zuid-Afrika, Mauritius, de Fiji-eilanden en het Caraïbische gebied. Ook het ronselen en verschepen van ongeveer 35.000 Hindoestanen naar Suriname in de periode 1873-1916 valt hieronder. Na de onafhankelijkheid van Suriname vertrokken er velen naar Nederland, omdat zij geen vertrouwen in het zelfbesturend vermogen van Suriname hadden.
Deze diaspora leidt soms tot spanningen, zoals op de Fiji-eilanden, waar Hindoestanen talrijker zijn dan de autochtone bewoners, die politieke controle willen behouden, en in Oost-Afrika, waar zij niet altijd populair zijn vanwege hun onevenredig sterke positie in het zakenleven. Dit leidde zelfs tot een massale uitwijzing, in 1968 vanuit Kenia en in 1972 vanuit Oeganda van Hindoestanen. Terugkeer naar het onafhankelijke India bood hen, evenals de Surinaamse Hindoestanen, te weinig uitzicht op een redelijk bestaansniveau; de meesten zijn naar Zuid-Afrika, Canada, of naar het Verenigd Koninkrijk gemigreerd. De instroom van tienduizenden Hindoestanen in 1968 in het VK was de directe aanleiding tot de beruchte 'rivieren van bloed'-rede van de conservatief-nationalistische politicus Enoch Powell.