Titelpagina en frontispice van Dobbel Hemels Palm-hof uit 1805. Origineel 15,5 x 9 cm
Band met zilverbeslag van een volksmissaal: Dobbel Hemels Palm-hof uit 1805
Een missaal of misboek is de benaming voor het boek waarin de liturgische gebeden voor de Mis staan opgetekend.
Er wordt onderscheiden tussen het altaarmissaal en het volksmissaal.
Altaarmissaal[]
Het altaarmissaal wordt door de priester-celebrant van de viering gebruikt. Dit altaarmissaal bevindt zich gedurende de Mis op het altaar. De priester leest uit dit tamelijke grote boekwerk de bij de dag behorende gebeden en/of zangverzen voor, alsook de lezingen van de Mis van de betreffende dag. De grote oude altaarmissaals waren in het grootste gedeelte van de Rooms-katholieke Kerk voor 1968 geheel in het Latijn vervat en hadden een groot lettertype. Het missaal wisselt tijdens de Mis volgens de Tridentijnse ritus ook geregeld van plaats (epistelzijde/rechterkant naar Evangeliezijde/linkerkant).
De thans gebruikelijke altaarmissaals zijn meestal vervat in de volkstaal en hebben een kleiner lettertype en een kleinere omvang. In de instructie Liturgiam Authenticam uit 2001 werd aan de bisshoppenconferenties gevraagd om de bestaande vertalingen van het missaal in de volkstaal te herzien en te verbeteren. Voor Nederland en Vlaanderen richtte de Congregatie voor de Goddelijke Eredienst en de Regeling van de Sacramenten hiertoe op 4 juni 2009 de Bisschoppelijke Commissie voor de vertaling van liturgische teksten in de Nederlandse taal op. Hierbij zal ook rekening moeten gehouden worden met de vraag van de Congregatie voor de Goddelijke Eredienst en de Regeling van de Sacramenten om de consecratiewoorden "(...) qui pro vobis et pro multis effundetur in remissionem peccatorum" uiterlijk tegen oktober 2008 juist te vertalen[1]. Vlaanderen is in de commissie vertegenwoordigd door Mgr. De Kesel en Mgr. Bonny, Nederland door Mgr. Hurkmans en Mgr. van den Hende.
Volksmissaal[]
Voordat in grote delen van de Katholieke Kerk vanaf 1965-1968 de Mis volgens de Tridentijnse ritus plaatsmaakte voor een nieuwe liturgie (Novus Ordo Missae) die vrijwel overal in de volkstaal gevierd wordt, gebruikten de meeste gelovigen een volksmissaal, dat ook wel handmissaal genoemd wordt of eenvoudigweg missaaltje. Dit misboek voor de leken-gelovigen die de Mis meevierden is klein en gemakkelijk mee te nemen. Het bevat de vertaling van de Latijnse misgebeden naar de betreffende volkstaal, zodat iedere gelovige de gebeden en Bijbelteksten zelf kon meebidden en letterlijk begrijpen. De uitgave van deze volksmissaals werd veelal verzorgd door de liturgische apostolaten van verschillende kloosters. Vooral de Benedictijnen en Norbertijnen waren actief bij de verspreiding van de volksmissaals.
Het Gemeenschapsmissaal voor Zon- en Feestdagen volgens de post-conciliaire liturgie werd voor Vlaanderen in 1973 uitgegeven bij Brepols en werd verzorgd door de Benedictijnen van de Sint-Andriesabdij en de Norbertijnen van de abdijen van Averbode, Postel en Tongerlo. In Nederland en Vlaanderen is het gebruik van het volksmissaal thans sterk verminderd. De kerken en kapellen waar men de Mis volgens de Tridentijnse ritus opdraagt vormen hierop echter een uitzondering. Deze tendens wordt mede veroorzaakt door het feit dat vele priesters nog steeds ongeoorloofde gebeden en bijbelse vertalingen gebruiken, waardoor ze het missaal de facto onbruikbaar maken. Zelfs het altaarmissaal is vaak afwezig, of in ieder geval minder prominent aanwezig op het altaar dan in vroeger tijden.
Externe links[]
Missale Romanum, 1915
- (la) Missale Romanum (79 MB) Facsimile van het Missale Romanum, Editio Typica 1962, www.sanctamissa.org
- (en) (la) Missale Romanum, 1970, www.catholicliturgy.com
- (la) Missale Romanum, Editio Typica 2002, www.clerus.org
- (en) Institutio Generalis Missalis Romani Engelse vertaling van de Algemene Inleiding voor het Romeins Missaal, Editio Typica 2002, www.vatican.va
|
Voor meer mediabestanden zie de categorie Missals van Wikimedia Commons. |
Referenties
|
cs:Misál eo:Roma Meslibro fi:Messukirja fr:Missel romain hu:Misekönyv id:Missale Romanum it:Messale la:Missale Romanum li:Missaal pl:Mszał Rzymski pt:Missal Romano ru:Миссал sl:Rimski misal sv:Romerska missalet sw:Misale