Religie kennis Wiki
Registreer
Advertisement
Bestand:Baptistery.Arians06.jpg

Baptisterium van de Arianen in Ravenna.

Bestand:Constantine burning Arian books.jpg

Constantijn de Grote en het Concilie van Nicea verbranden Arianistische boeken, ca. 825.

Het arianisme is een stroming binnen het christendom, ontstaan in het begin van de 4e eeuw, die werd genoemd naar haar stichter Arius (256-336), presbyter van Alexandrië.

Definitie[]

In het arianisme wordt het dogma van de drie-eenheid niet geaccepteerd. Zowel Jezus als de Heilige Geest worden gezien als scheppingen van God de Vader, die ondergeschikt zijn. Jezus is hierbij alleen ondergeschikt aan God, terwijl de Heilige Geest ondergeschikt is aan zowel Jezus als God. In eenvoudige woorden kan het verschil tussen orthodoxie (de Oosters-orthodoxe Kerken, Rooms-katholieke Kerk en protestantse kerken) en arianisme als volgt worden samengevat: de orthodoxie stelt dat Jezus God is, het arianisme spreekt over godgelijkend.

Het Romeinse Rijk[]

In de vierde eeuw was het conflict tussen arianisten en gelovigen in de drie-eenheid (ook wel trinitaristen genoemd afgeleid van het Griekse tri = 3) het grootste strijdpunt in de Kerk. Om dit conflict op te lossen werd het Concilie van Nicaea (325) bijeen geroepen. De opgestelde geloofsbelijdenis van Nicea, hoewel geaccepteerd door zowel arianen als anti-arianen, hield een veroordeling van het arianisme in, door de zinsnede dat de Vader en de Zoon "van dezelfde substantie" zijn.

De traditie van de kerk stelt dat in het jaar 251 tijdens de regering van Keizer Decius en Herennius Etruscus zeven bisschoppen door Paus Fabianus naar Gallië werden gezonden. Het zouden Gatianus van Tours, Trophimus van Arles, Paulus van Narbonne, de heilige Saturninus van Toulouse, de heilige Dionysius van Parijs, Austromonius van Clermont en de heilige Martialis van Limoges zijn. Zij hadden de taak het Arianisme te bestrijden. In Arles hing men het Arianisme aan.

Ondanks de verwerping op concilies bleef het arianisme nog gedurende de hele 4de eeuw invloedrijk. Tijdens bepaalde periodes was het zelfs de overheersende theologie in het Romeinse rijk. Sommige keizers waren openlijk ariaans gezind en werkten soms zelfs actief het trinitarische christendom tegen. Gedurende deze tijd werden ook meerdere ariaanse kerken gebouwd die nu nog te bezichtigen zijn. Een nieuwe verwerping van de ariaanse leer volgde echter tijdens het concilie van Constantinopel I (381). Door vervolgens een streng optreden tegen 'ketterse christenen' van de trinitarisch gezinde keizer Theodosius I was het arianisme onder de Romeinen rond 400 vrijwel geheel uitgeroeid.

De Germaanse koninkrijken[]

Tijdens de bloei van het arianisme in het Romeinse Rijk in de 4de eeuw was Wulfila zijn zendingswerk onder de Goten begonnen. Hij zorgde voor een Bijbelvertaling in het Gotisch. De Gotische leider Fritigern werd bekeerd gedurende de regering van de ariaanse keizer Valens. Gevolg hiervan was dat de meeste Germaanse stammen, die tijdens de grote volksverhuizingen het Romeinse Rijk binnenvielen, ariaans waren.

Dit gold voor de Visigoten, de Ostrogoten, de Vandalen, de Bourgondiërs en de Lombarden.

Alleen de Franken bleven heidens totdat het westelijke Romeinse Rijk — waar zij Foederati van waren — verdwenen was. Daarna bracht Clovis, koning der Franken, zijn volk tot het katholieke geloof, waardoor hij beter aansluiting kreeg bij zijn voormalig Romeinse onderdanen.

In ariaanse koninkrijken bleef de kloof tussen de Germaanse adel en de Romaanse en katholieke bevolking groot. Er werd bijvoorbeeld in het Germaans gepreekt in de ariaanse kerk. In het Vandalenrijk in Noord-Afrika leidde de tegenstelling tot geweld en vervolging van de katholieken (althans volgens Gregorius van Tours, een katholieke bron).

De ariaanse rijken gingen daarna een voor een teloor. De Vandalen en Ostrogoten werden door Justinianus vernietigd en de Bourgondiërs door de Franken. De Suevi gingen uit eigen beweging over, om meer steun tegen hun machtige Visigotische buren te verwerven. Dat verhinderde niet dat ze erdoor vernietigd werden.

Alleen de Visigoten in Spanje bleven vasthouden aan het arianisme totdat koning Reccared I zich in 589 bekeerde tot het katholicisme. Hij wilde daarmee vooral zijn koninkrijk beter aansluiting bij de buurlanden geven en de binnenlandse tegenstellingen uit de weg ruimen.

Voor het arianisme en ook de Gotische taal was dit het begin van het einde.

als:Arianismus ar:آريوسية bg:Арианство ca:Arrianisme cs:Ariánství cy:Ariadaeth da:Arianisme el:Αρειανισμός eo:Arianismo et:Arianism fi:Areiolaisuus fr:Arianisme fy:Arianisme gl:Arianismo he:האריאניות hr:Arijanstvo hu:Arianizmus ia:Arianismo id:Arianisme it:Arianesimo ja:アリウス派 ko:아리우스파 la:Arianismus li:Arianisme lt:Arijonizmas lv:Ariānisms ms:Arianisme no:Arianisme pl:Arianizm pt:Arianismo ro:Arianism ru:Арианство sh:Arijanstvo simple:Arianism sk:Arianizmus sl:Arijanstvo sq:Arianizmi sr:Аријанство sv:Arianism th:ลัทธิเอเรียน tr:Aryanizm uk:Аріанство zh:阿里烏教派 zh-yue:阿里烏派

Advertisement